آموزشگاه طلا و جواهر سازی به شما آموزش جوش کاری فلزات قیمتی را می دهد

آموزشگاه طلا و جواهر سازی به شما آموزش جوش کاری فلزات قیمتی را می دهد

در این قسمت به نکاتی در رابطه تمیز کردن قطعات فلزی که برای ساخت مورد استفاده قرار می گیرد ، توضیح خواهم داد .
فلزاتی مانند مس ، نقره و طلا که در کارگاهها برای ساختن زیور آلات مورد استفاده قرار میگیرد ، بعد از جوشکاری و سرد شدن فلز رنگ اولیه خودشان را از دست میدهند و چون از تنه کار برای سریع زوب شدن استفاده کرده ایم سیاه رنگ میشوند . برای بازگشت به رنگ اصلی فلز و شفاف سازی دوباره آن ، معمولا از محلول  ذغاب که مخلوطی از آب و اسید سلفوریک ( جوهر گوگرد ) رقیق شده می باشد ، استفاده میشود . البته بعضی از سازندگان از جوهر نمک و مقدار کمی آب هم برای پاک کردن فلز بعد از تعمییرات نیز استفاده میکنند .

دمبوری چیست و در چه مواردی در فنون طلا و جواهر سازی مورد استفاده قرار می گیرد ؟

دمبوری یکی از وسائلی است که در جوشکاری طلا و جواهر سازی استفاده می شود. عمر این وسیله نمی تواند بیش از پیدایش نفت بلااخص بنزین باشد . این وسیله وقتی در زرگر خانه ها تهران و شهرهای ایران رایج شد ، بعدا به سایر کشورهای اطراف چون ، ترکیه ، افغانستان ، هند ، پاکستان و سایر کشور ها راه یافت و مورد استفاده قرار گرفت ، اصلی ترین خوراک این دستگاه بنزین است . دمبوری از شش قسمت تشکیل و شکل می گیرد که اسامی آنها عبارت از : مخزن بنزین، دم زیر پایی، بادکنک، سر بوری ، دو تکه شلنگ حدودا یکمتری و یکعدد پیچ تنظیم هوا که در کناره سر بوری قرار گرفته و برای تنظیم شعله آتش است . اگرچه این دستگاه پیچیدگی خاصی ندارد ولی از زمانی که پای آن به زرگر خانه های ایران باز شده با اینکه ابزارآلات مختلف دیگری برای جوشکاری هم وارد بازار شده ، اما سازندگان قدیمی بیشتر مایلند بعلت عادت با این دستگاه در کارگاهای خود و حتی در آموزشگاه طلا و جواهرسازی کار و با آن به هنر جویان تدریس دهند .

این دستگاه به دلیل ارزانی و کم خطر بودنش نسبت به بعضی از دستگاه های پیشرفته تر به خصوص به علب دسترسی آسان به آن، طرفداران بیشتری دارد . طریقه استفاده از این دستگاه بعد از نصب بسیار آسان قطعات آن به یکدیگر ، تنها با ریختن یک ته استکان بنزین به درون مخزنش ، سازنده می توان با دمیدن ( دم زیر پایی )  که باد را از طریقه شیلنگ به درون باد کنک ( وسی ) فرستاده و هوا از آنجا را به صورت یکنواخت از طریقه شلنگ مقابل به مخزن بنزین برده و از گاز متصاعد شده بنزی را به سر بوری انتقال می یابد . در چنین زمانی وقتی سازنده بشعله یک فندک را به آن نزدیک کنید و عمل دمیدن را ادامه دهد ، گاز متراکم شده در حال خروج از سربوری مشتعل و با چرخاندن پیچ هوا آتش کنترل شده و به اندازه دلخواه کم و زیاد خواهد شد . با زدن پای مداوم به روی دم بوری ، این شعله  همچنان ادامه خواهد داشت . حرارت بدست آمده از این شعله آتش می تواند برای آلیاژ های طلا و نقره تا درجه سرخ کردن و در نهایت ذوب آن هم کار ساز است . با باز و بسته کردن پیچ تنظیم سر بوری میتوان این شعله را کنترل و بحالت دلخواه نازک و یا پهن تر کرد  .

در مواقع جوشکاری باید شعله به رنگ آبی بسوزد، شعله به رنگ زرد موجب سیاه شدن نقطه اتصال فلز می‌گردد و لحیم به درستی در محل اتصال نمی نشیند .  

 

چه عواملی باعث بد سوختن دمبوری ها میشود؟

1 – ریختن بنزین زیاد در مخزن

2 – کم بودن بنزین در مخزن

3 – کهنه بودن بنزین در مخزن

4 – کثیفی سوزن سر بوری

 از جمله عواملی هستند که در بد سوختن دمبوری ها تاثیر زیادی خواهند داشت .

شاید خالی از لطف نباشد که علاقه‌مندان به طلا و جواهر سازی بدانند که در روزگاران نه چندان دور شاید کمتر از 70سال قبل که هنوز دمبوری های امروزی به صورت گسترده در کارگاهها طلا و جواهر سازی وجود نداشت ، سازندگان برای جوشکاری فلزات قیمتی خود از چراغ روغنی که همراه با یک لوله چه مسی بود آنرا بدهان می گذاردند و با فوت کردن به درون لوله در مقابل چراغ روغنی روشنی ، شعله آتش را کنترل شده به نقطه اتصال دو فلز هدایت و آندو را جوش میدادند . اگر چه بعلت مشکل بودن کار با آن این وسیله دیگر در زرگر خانه های امروزی وجود ندارد و منسوخ شده است ، ولی بد نیست از خاطرات کودکیم که آنرا در کارگاه پدر بزرگم دیده ام ، مختصرا برایتان توضیح دهم . این چراغ ظرف کوچکی بود بشکل یک جام که با پی گوسفند و چربی که یک تکه نخ نسوز در وسط آن میگذاردند میسوخت .

چراغ روغنی چیست و در کارگاهای قدیمی طلا سازی چه کاربردی داشت  ؟

از این وسیله در قدیم برای جوشکاری فلزات قیمتی در کارگاه های جواهرسازان و زرگر خانه‌ های مورد استفاده قرار می دادند ، در عین سادگی کارایی زیادی  داشت . شنیده بودم متخصصین این فن میتوانستند با همین وسیله ابتدایی تا دو مثقال طلا را هم به روی تخته بوری خود ذوب سرخ و در نهایت ذوب میکردند . این چراغ در یک جام مسی که بداخلش کمی پی و یا چربی گوسفند می ریختند و نخی نسوز از میان آن رد می کردند شکل می گرفت . نسازندگان این چراغ را به نام چراغ روغنی می نامیدند و فیتیله از قسمت میانی بیرون آمده را با کبیرتی روشن و با نزدیک کردن تخت بوری به شعله چراغ و فوت کردن در لوله مسی ۲۰ سانتی که یک سرش بزرگتر از سر دیگرش بود سر بزرگ آن را به دهان می گذارد و به درون آن فوت می کردند وقتی باد به سر شعله آتش می رسید، شعله را به طرف تخته بوری که دو فلز مورد تظرشان را به روی آن برای جوش دادن گذارده بودند هدایت و نهایتاً باین طریق لحیم را در محل مورد نظر آب کرده و در نهایت جوش می دادند.

جالب آنجا بود هر قدر تخته بوری دورتر از شعله قرار می‌گرفت شعاع آتش بیشتر می‌شد و اگر این فاصله کمتر میگشت شعله آتش به نازکی موی سر بر . اتصال دمیده می شد . این کار به قدری ماهرانه و استادانه اجرا می شد که پس از اتمام از نظر فنی . جوش بدون نقص بود و لحیم جذب در نقطه اتصال شده بود .